Levrek Şemsiyesi (Alabama/Umbrella rig)

[Bahadır Sarıca]

Merhaba sevgili amatör balıkçı dostlar,

Levrek üzerine yeni yakalama sistemleri araştırmayı, bu konuda kimler nerede, nasıl, niçin, neler yapıyor hep merak etmişimdir. Genellikle balığa gidemediğim uzun kış geceleri hep bu araştırmalarla geçer. Daha önce bahsettiğim dip ve yüzey sırtısı ile “silikonlu levrek çaparisi” , sonrasında “levrek süpürgesi” konuları da böyle ortaya çıkmıştı. Bu sefer ki yeni yöntem: “levrek şemsiyesi”

Bu da diğer yöntemler gibi dünyada bilinmeyen bir yöntem değil aslında. Yabancılar, bu sistemin at-çek avında kullanılanına Alabama rig(alabama rik okunur), tekne ile sırtı avlarında kullanılanına da umbrella rig(ambırela rik okunur) diyorlar. Kendi av sahalarındaki balık çeşitlerini de {largemouth bass(larçmavth bas)/smallmouth bass(sımolmavth bas)/striped bass(sitraypt bas)/white bass(vayt bas)/crappie(kırapi)}- çeşitli tür Amerikan levrekleri- başarıyla yakalıyorlar.

“Levrek şemsiyesi” nedir?
Amerikalıların Alabama/umbrella rig (alabama/ambırela rig), benimse; levrek yakalama amaçlı kullanacağım ve şemsiye kollarına benzemesinden dolayı "levrek şemsiyesi" dediğim bir balık yakalama sistemi.(bundan sonra yazıda levrek şemsiyesi diye anılacaktır) Aşağıdaki fotoğraflardan da anlaşılacağı gibi bu düzenek bir balık sürüsü imajı vermektedir. Aslında bir anlamda çoklu sahte gezdirme sistemi de diyebiliriz, ki genellikle sahte olarak silikon ve türevi sahteler kullanılıyor. Ama bu maket/sert sahtelerin kullanılamayacağı anlamına gelmez. Bence her türlü maket olmasa da, birçok çeşit maket/sert sahte kullanılabilir. Hedef balığımızın yemliklerinin(kefal, gümüş balığı, vs) benzeri sahtelerden seçilmesi en doğrusu olacaktır. Levrek şemsiyesi hem at-çek(spinning), hem de sırtı avlarında kullanılabilecek bir yöntem.

Levrek şemsiyesi tüm dünyada kullanılan benzersiz bir balık yakalama sistemidir. Çoklu sahte olduğundan, yakalama da çoklu olabilmektedir. Yani birden fazla levrek yakalayabilirsiniz. Yurtdışında Amerika’da çeşitli eyaletlerin turnuvalarda kabul ettiği bir sistemdir. Her eyaletin farklı adette kabul ettiği iğneli sahte kullanımı mevcuttur. Amerika’da kullanımı ile ilgili detayları öğrenmek isteyen arkadaşlar için ilgili siteler aşağıdadır:

Alabama rig state laws. - Big Top Baits

List of All Alabama Rig State Laws | FHC Outdoors

Doğal olarak bu sistemin de karşıtları ve savunucuları mevcut. Bu noktada tartışmaya girmeyecek olmakla birlikte, temel bakış açım girişte belirttiğim levrek için farklı yakalama sistemlerini tanımak ve tanıtmaktır. Levrek süpürgesinde dendiği gibi “süpürür”, “balığı kırmak mı istiyorsunuz” gibi söylemler için Mevlana’nın güzel değişine ekleme yaparak;
"İçinde gönül ışığı bulunmayan gönül, gönül değildir. O gönüle ne kural, ne de ceza, ne de yöntem kifayet eder."
diye söyleyeceğim. Ayrıca yöntemler ve sistemler, yasaklayarak veya bilmeyerek zararsız hale gelmezler/getirilemezler. Amaca uygun kullanıldığı sürece hiçbir sakıncaları yoktur. Genel tanıtım amaçlı aşağıdaki video seyredilebilir;

[YOUTUBE]5NXHAVHpwmQ[/YOUTUBE]

Aslında sistem offshore(ofşor-açık deniz) sırtı avcılığında çok eskiden beri uygulanan yöntemin, biraz değişime uğratılarak inshore(inşor-kıyı-iç deniz) sırtı avcılığında kullanılmasından ibaret. Teaser(tizır-çağırıcılar) ve catch fish(keçfiş-yakalayıcı balıklar) mevcut.

[Bahadır Sarıca]

Levrek şemsiyesinin fiziksel özellikleri nelerdir?
Hafif ağırlıkta epoksi bir kafa, kafadan belirli açılarda çıkan tel kollar(2-3-4-5-6 adet gibi değişken olabilir), tel kolların sonlarında ağırlık/kurşun kafalı(jig head-jik hed) iğnelere takılmış sahte silikonlar. Sistem gene çok basit, rahat kullanılabilir ve verimli. Levrek şemsiyesi yatay kullanımlı(kafa ve çevresinde belirli açılarda kollar) bir sistemdir. Seçilecek sahteleri bunu gözeterek yapmakta fayda vardır. Yoksa birbirlerine dolanmaları ve canınızı sıkmaları kaçınılmaz olur. Kollardaki telleri olabildiğince birbirine yakın tutmakla beraber, bu yakınlığı sahtelerle birlikte birbirine karışmayacak kadar tutmanızda fayda vardır.

Şemsiyenin kolları çeşitli tellerden(çelik, titanyum, galvaniz vs) yapılmaktadır. Bu kollar suda eğilerek titreşimleriyle oluşturdukları ses sonucu balıkların dikkatini çekmektedir.

Orijinal Alabama riki ilk Andy Poss bulmuştur. Orijinal Alabama rig üreticisi de Mann’s Lures Company’dir. Fakat daha sonra farklı isimlerde firmalar bunun çeşitlerini birbirine çok benzer şekilde üretmişlerdir; Yum Baits-“Yumbrella”, Swarming Hornet Lures-“The Swarm”, Berkley-“ Schooling rig” ve Bass Pro - “The Deadly 5 Shad Rig” gibi.

Aşağıda mucidi Andy Poss ve Paul Elias’ın Mann’s Lure firmasının üretimi olan Alabama rigin nasıl kullanılacağını, hangi malzemelerden oluştuğunu ve takımı kullanırken ne tür techizatlara ihtiyaç duyacağınızı anlatan bir video mevcut;

[YOUTUBE]wzIXG3NJ9TU[/YOUTUBE]

Benim araştırmalarıma göre bunlardan en kullanışlısı ABT Lure firmasının üretmiş olduğu levrek şemsiyesi. Sebebi aşağıda detaylarıyla açıklayacağım kolların değiştirilebilir oluşu. Bunun için bir set üretmişler. Bu setin içeriğinde levrek şemsiyesini oluşturmak için her şey mevcut;
--Şemsiyenin ana karkası(Kafa)
--Çeşitli uzunlukta kollar(kol sonlandırılmalarında klipsli fırdöndüleriyle birlikte)
--Farklı ağırlıklı, kafasında ağırlık olan iğneler(jig head zokalar)
--Silikon sahte balıklar

Ayrıca ICAST2012 balıkçılık fuarında ABT Lure için yapılan tanıtım videoları aşağıdadır.

[YOUTUBE]r0_c8CblYJ0[/YOUTUBE]

[YOUTUBE]bu1V6jblNf4[/YOUTUBE]

Tüm bunları inceledikten sonra, fikri ilk olarak ortaya atan ve üreten Mann’s Lure firmasına sipariş verdim. Aynı zamanda, kullanımında değişken kolların olabilmesi sebebi ile beğendiğim ABT Lure firmasına da sipariş verdim. İlk gelen ABT Lure firmasının imalatlarıydı:

Bu düzenekle su üstü, askıda kalan ve belirli bir derinlikte olan balıkları yakalayabilirsiniz. Bu amaçla gelen kitlerden çeşitli kol sayısında, değişik silikonlarla hemen imalata geçtim.

[Bahadır Sarıca]

5+1 Levrek şemsiyesi



3+1 Levrek şemsiyesi


3+2 Levrek şemsiyesi

Yukarıdaki fotoğraflardan da görüleceği gibi, 5+1, 3+1, 3+2 olarak kullandığım numaralandırmadan kasıt; ilk rakam iğneli olarak hazırlanmış yakalayıcı silikon sahte sayısı, ikinci rakam iğnesiz olarak hazırlanmış çağırıcı silikon sahte sayısıdır.

Bu sitemin Türkçe tanıtımını yapmayı amaçladığım, Levrek Şemsiyesi(Alabama/umbrella rig) tanıtım - Kısım 1 ve Kısım 2 adında iki adet video hazırladım. Umarım faydalı olur:

Levrek Şemsiyesi(Alabama/umbrella rig) tanıtım - Kısım 1
[YOUTUBE]kYETBuzVHyk[/YOUTUBE]

Levrek Şemsiyesi(Alabama/umbrella rig) tanıtım - Kısım 2
[YOUTUBE]1EKI8k8Aan4[/YOUTUBE]

Bu sistemi kendi olanakları ile yapmak isteyen arkadaşlara yol gösterici olacak şöyle bir video da aşağıda mevcut:

[YOUTUBE]__pdYvLUGdA[/YOUTUBE]

Mann’s Lure firması bu seti aşağıdaki gibi oluşturmuş.

Ayrıca Mann’s Lure firmasının konu ilgili tanıtım videosu da yukarıda mevcut.(Mucidi Andy Poss ve Paul Elias’ın hazırladığı video)

[Bahadır Sarıca]

Berkley firması, hazırlamış olduğu kite “Schooling rig” demiş:

Bu takımı çok çeşitli şekillerde hazırlamak mümkün. İşte benim incelemelerimde görebildiğim değişik tiplerdeki levrek şemsiyeleri:

[align=center]

[Bahadır Sarıca]

[/align]

Yukarıda çağırıcı amaçlı çeşitli tiplerde döner yapraklar(spinner blade), ses çıkarıcılar(buzz blade) kullanılmış. Burada temel hedef sürü halindeki balığa bir şekilde dikkat çekmek. Spinner bladelerin kullanımı daha fazla ışık kırınımıyla ve titreşimle dikkat çeker. Bu sürü içerisinde en güçsüz halka durumundaki sahteye saldırı olacaktır. Orta kolun uzun yapılmasının amacı; sahteye sürüye yetişmeye çalışıyor izlenimi vermek. Hedef balık doğal olarak sürüden uzaklaşmış balığa ilk saldırıyı yapacaktır. Levrek şemsiyesi birçok farlı şekilde oluşturulabilir. Örneğin üst iki kolu iğnesiz çağırıcı(teaser-tizır), orta kolu jig kafalı iğne ile donatılmış sahte ve alt iki kolu döner kaşıklarla(spinner blade-spinır bileyd) donatabilirsiniz. Hatta alt iki koldan birine ağırlık oluşturmak için(derinden gelmesini istiyorsanız) kurşun takabilirsiniz. Aynı zamanda bir çok farklı silikon/maket sahte çeşidi de kullanılabilir. Sahte, jig head, renk, uzunluk seçimleri av sahanız ve özelliklerine göre seçilmelidir.

Hazırladığım videoda da belirttiğim gibi; Amerikalıların yakaladıkları balıklarda yapmış oldukları istatistiklere göre; diğer kollara göre, alt kolların ve orta kolun yakalama oranı %80-85 daha fazla. Bizim yakaladığımız levrek türü için de aynı olacağı düşüncesindeyim. Kırma taş ve erişteliklere saklanan avcı balık(levrek) avını yükselerek kapar. Dolayısıyla alttaki kollar ilk ulaşacaklarıdır. Veya arkada kalmış sürünün en zayıf halkası onun için en kolay yem olacaktır.

Levrek şemsiyesini kullanacağımız ekipman nasıl olmalıdır?
Oluşturmuş olduğumuz bu düzenek nasıl bir ekipmana(kamış, makine, misina/ip ve ağırlıklı kafalar(jig head) ihtiyaç duyacaktır? Levrek şemsiyesinde;
--7' to 8'(2,10/2,40m) uzunluğunda ve medium heavy veya heavy aksiyonlu kamış kullanılmalı.
--Yüksek devir oranlı(6:3 - 7:0) bait-casting veya spinning makine kullanılmalı
--65 to 80 pound testli(35-40kg çekerli) ip kullanılmalıdır.
--Merkezde daha ağır kurşun kafalı iğneler kullanılmalıdır.
Neden?
5/20gr ağırlığında ana kafa + ortalama 5/10gr ağılıklı kafalardan 5 adet + 5 adet sahte ağırlığı + metal kollar toplamda 50-100gr edecektir. Bir çok kamış bu ağırlığa cevap veremeyecektir. Uygun medium-heavy veya heavy aksiyonlu kamış seçilmelidir.

Uzun kamış seçilmesinin iki sebebi vardır. Birincisi; levrek şemsiyesi at-çek tarzı kullanımında, klasik kafanın üstünden savurma biçimi kullanılsa da, bu kolay değildir. Genellikle baş yukarıdan değil, aşağıdan yukarı(benim bait-casting tarzı dediğim) biçimde atılır. Bu atış şekli için uzun kamış daha uygundur. Uzun kamış ile daha uzun atışlar yapabilirsiniz. Ayrıca tekneden at-çek avlarında(ki Türkiye’de pek kullanılmaz) uzun kamışla yakalanan balığı daha kolay tekneden uzak tutabilir ve yorabilirsiniz. Eğer uzun bir mendirek üzerinde avlanıyorsanız, mendirek babaları dediğimiz ayaklardan balığı uzaklaştırmanızı kolaylaştıracaktır.

50-100 gramlık bir ağırlığı at-çek kullanımında sürekli savuracağız. Bu kullanacağımız ipte veya misinada ciddi yüklere/gerilmelere sebep olacaktır. Bu kuvvetlere dayanabilmesi için 65 pound testli(yaklaşık 30 kg çekerli) ip kullanılması uygun olacaktır. Yoksa ipi patlatarak/kopararak takımı komple kaybedebiliriz.

Yüksek devir oranlı bir makine ile, çok düşük hızlı makine kol çevrimlerinde bile levrek şemsiyenizin hızını arttırıp, yemlerin sunumlarını daha cezbedici hale getirebilirsiniz. İkincisi ve beki de daha önemlisi; çoklu yakalamalarda(ikili-üçlü, ki çok büyük sürpriz değildir), balık-lar/la mücadele ederken onları şemsiye ile birlikte biran evvel sudan almak isteyeceksinizdir. Eğer alamazsanız çoklu balıklar tel kollara dolanacak ve takımı bozabilecektir. Hatta takımı kaybetmenize bile sebep olabilir. Tüm bunlardan sakınıp, balıkları hızlıca ve kolay sudan kesebilmek için, bir kol turunda daha çok ip mesafesi aldıran bir makine gereklidir.

5 kollu levrek şemsiyesinde; merkezdeki uzun kol yakalayıcıdır. Sürüden uzak kalmış ve yetişmeye çalışan görümünde. Tecrübelere göre balık yakalama yüzdesi orta merkezdeki ve alt iki kolda diğerlerine göre çok yüksektir.(%80+) At-çek veya sırtı avlarındaki çekişlerde bu kolun ağır olması takımın daha dengeli yüzmesini de sağlayacaktır. Hazırlamış olduğum beşli takım düzeneğindeki ağırlıklı iğnelerin(jig head) dizilişi şöyle;
--2 alt kolda : 1/4oz(7g) ve 5’’(12cm)
--merkez kolda : 3/16oz(5g) ve 5’’(12cm)m)
--2 üst kolda : 1/8oz(3,5g-iğnesiz) ve 3,5’’(9c

Levrek şemsiyesini kurtarmak:
Levrek şemsiyeniz herhangi bir dip ilişkenine takıldığında kurtarmak için yapılmış bir düzenek ve kullanımı;

[YOUTUBE]_Az8ha94JGo[/YOUTUBE]

Bu kadar araştırma ve uygulama sonunda, malzemeler gelir gelmez ertesi gün soğuğa rağmen denizle buluştum. Hemen ilk yüzdürme testlerini yaptım. Videosu aşağıda. Ufak bir kaza(levrek şemsiyesi dikkatsizliğim sonucu pervaneye takılarak zedelendi) yaşasam da, ilk yüzdürme testleri süper. İnşallah en kısa zamanda yakalama videolarıyla karşınızda olurum.

[YOUTUBE]ayARzA6FGdY[/YOUTUBE]

Tüm amatör dostlara keyifli avlar diliyorum.

Sevgi ve selamlarımla…

[dagistan]

Tebrikler Bahadır Her zamanki gibi güzel sunumunla oldukça detaylı,öğretici,bir paylaşım.

[LeVrEkCi]

sistem güzel tam levrek avcısı olmaya aday fakat bu sistem ancak levrek sürüsüne denk gelinirse iş yapar,bu durumda (benim düşünceme göre yanlış olan)yakala bırak avcılığı yapmış oluruz.ayrıca memleketteki sularımızda zaten zor bulunan tekli 2 li levreklerde var ve levrek hassas bir balık oldugu düşünülürse sürü harici avı kaçırabilecektir.
bir sıkıntısıda aynı anda 2 tane veya 3 tane levrek geldiğinde yormadan direk çekileceği düşünülürse işi zorlaştırıyor demektir.
istavrit haricinde kullanılan çoklu çapari gibi takımların kullanılması ancak sportif balıkçılıkta uygun diye düşünüyorum.
eline emeğine sağlık dostum

[ALTAYLI]

Bahadır ihaleye şartname hazırlasam ancak bu kadar mükemmel olur.Sana çok çok teşekkürler abicim. Sayende hazır bilgilere konuyoruz. Haberim olsaydı ben de talep edebilirdim. Senden ricam olsun. Özellikle SIRTI ile avlanma konusunda yeni ve farklı malzemeler bulursan lütfen benim içinde düşünürmüsün

[tahsinmersin]

Sitemizin araştırmacı-balıkçısı Bahadır kardeşimiz gene güzel bir konuyu kendine has üslübuyla detaylı bir biçimde raporlamıştır.hasta halinle bu raporu çıkardın,ellerine sağlık,canına sağlık.emeklerin için teşekkürler.

[Lakerda]

Paylaşım için teşekkürler Bahadır bey, sistem çok açık,net ve zevkle izlenir şekilde sunulmuş.Emeklerinize sağlık. Her ne kadar uygulama imkanım olmasada bilgi bilgidir. Arkadaşım Erol ile birlikte tekne için tel ve ipek ile böyle benzer düzenekli zargana çaparisi düşünmüştük ama uygulamaya geçirme fırsatımız olmamıştı.Paylaşımlarınızı ilgiyle izliyoruz, levrek süpürgesi için paylaştığınız planlara göre Erol da bir adet yaptı. Fakat malzeme kalın su kontraplağından olduğu için tekneden çekmek bayağı güç istedi ağır oldu yani.Kullanılan çekme ipi de ince olunca başka bir sorun yarattı.Ama sistemin prensibi bizzat uygulama ile anlaşıldı..