09-11-2012, 15:43
Mutfaklarımızdan ve sofralarımızdan vazgeçemediğimiz güzel denizlerimizin değerli balıklarından yapılan tuzlama ve kurutma yöntemiyle yapılan eşsiz lezzetler değilmidir bunlar.....Çocukluğumun çirozlarını özledik...
LAKERDA
Lakerda Palamut veya torikten yapılır. Balığın sırt ve yan yüzgeçleri kesilir. Daha sonra gövde yan yüzgeçler hizasından ve kuyruğun 10 cm üstünden kesilir. Kesilen parçalar atılır. Balığın iç organları temizlendikten sonra 2-3 parmak genişliğinde parçalara bölünür. Parçalar su ile iyice yıkanır, kemikler etrafında kalan kan pıhtıları temizlenir, omurilik bir çöple temizlenip boşaltılır yıkanır. Kanın tamamen gitmesi için bir müddet soğuk suda bekletilebilir. Son olarak suyu süzülmek üzere süzgece alınır, serin bir yerde 4 - 5 saat bekletilir. Bu kadar uğraşmak istemeyenler olursa kemiksiz fileto kesilerek de kullanabilir. Bundan sonra 3 - 5 litrelik bir kabın dibine kalın yağlı kağıt döşenerek üzerine kalın kaya tuzu serpilir, bunun üzerine konan balık parçalarının üzerine örtecek kadar tuz konarak tekrar bir sıra dizilir. İstif sıkı olmalıdır. En üste tekrar kağıt konur onun üstüne de bir tahta parçası kapatılarak en üste 2 - 2,5 kiloluk bir ağırlık konur. 8 - 10 gün sonra lakerdanız hazırdır. Ortam sıcak ise teneke buzdolabında muhafaza edilmelidir. Balık bu şekilde uzun süre saklanacak ise her 15 günde bir salamura yenilenmelidir. Böylece ağır balık kokusunun lakerdaya sinmesi önlenir. Ancak lakerda fazla uzun süre kalacak olursa fazla tuzlu bir hal alır.Yenecek kadarı tenekeden alınarak 4 - 5 saat yıkanıp suyu giderilir, üzerine yağ ve limon gezdirilerek yenir.
HAMSİ TUZLAMA
Hamsi Tuzlama Kış aylarında özellikle Karadeniz bölgesinde hamsinin bol çıktığı dönemlerde yöre halkı tarafından yapılır. Hamsilerin başları koparılıp içleri temzilenerek yıkanır ve suyu süzdürülür. Daha sonra düzgün sıralarla her kat arasına kalın kaya tuzu sererek istiflenerek veya istifsiz olarak tuzlanır. Bu şekilde balık aylarca saklanabilir. İstendiği zaman çıkartıp sık sık suyunu değiştirmek kaydı ile suda bekletilerek tuzunun gitmesi sağlanır. Bu balıkla çeşitli hamsi yemekleri yapılabilir.
EV TUZLAMASI (TURŞU)
Ev Tuzlaması (Turşu Balığı) Uskumru balığından yapılır. Yapılışı hemen hemen tüm tuzlu balık işlemleri gibidir. Balıklar göğüs yüzgeçleri hizasından ve kuyruğun 2 cm yukarısından kesilir, kesilen kısımlar atılır. Karnı yarılarak içi temizlenir. Bu temizleme özellikle çok iyi olmalı sırt kemiği ve karın bölgesinde kan pıhtısı kalmaması için akar su altında veya su dolu bir kapta balıklar iyice yıkanıp; soğuk su dolu bir kapta sık sık su değiştirmek sureti ile iyice yıkanır. Yıkanan balıklar suyu süzülmek üzere kevgire alınarak 4 - 5 saat serin bir yerde bekletilir. Daha sonra aynı lakerdada olduğu gibi bir kaba dizilirler ve üstlerine yine ağırlık konur. Bir ay kadar sonra ev tuzlaması hazırdır. Yenecek kadar balık alınarak tuzu gidene kadar iyice yıkanır, filetosu kesilerek çıkartılır ve üzerine sıvı yağ, limon gezdirilerek yenir.
ÇİROZ
Çiroz Uskumru, nisan ve mayıs aylarında yağını kaybettiği için kurutmak için uygundur. Son yıllarda uskumru çıkmadığı için istavritle de çiroz yapılabilir.100 -120 kadar balık iyice yıkanıp temizlendikten sonra çukur bir kabın içinde 400 gr. kadar mutfak tuzu ile iyice karıştırıldıktan sonra 12 saat kadar bu şekilde beklenir. Daha sonra yıkanan balıklar kafaları kopartılmadan, karnı yarılmadan iç organları ve solungaçları yaka tarafından çekilip çıkartılarak içi temizlenir. Kan ve pıhtı kalmaması için içleri iyice yıkanır. Kuyruklarından ikişerli veya üçerli gruplar halinde güneş gören hafif rüzgar alan bir yere asılırlar. Balıklar bir hafta içinde kuruyarak çiroz olur. Bu süre içinde yağmur ve sineklerden korumak gerekir ancak tozdan korumak pek mümkün olmayacaktır.Hazır olan çirozlar tozunun gitmesi için akan su altında yıkanır ve ateşte her iki tarafı pişirilir. Yıkanarak rutubet almış almış balıklar yanmadan yavaş yavaş gayet iyi pişerler. Pişirilen balıklara tercihen bir tülbent içinde sırt taraflarından vurularak yumuşatılır, kılçıklı karın kısmıı ve kabuklaşmış derisi çıkartılıp atılır. Ufak parçalara ayrılan etler çukur bir kab içine alınarak musluk altında suyu sıkılarak birkaç kez yıkanır. Böylece son kalan kir ve tuzlar da atılmış olur. Didiklenen etler servis tabağına alınarak üzerine zeytinyağı dökülür ve dereotu serpilir, yarım saat kadar beklenir. Son olarak sirke veya istenirse limon sıkılarak servis yapılır. Önceden zeytinyağını emen belık yumuşayarak lezzet kazanır. Buna çiroz salatası denir.
alıntı: sofram yemek kitabı/resimler :yeniyemektarifi.com
LAKERDA
Lakerda Palamut veya torikten yapılır. Balığın sırt ve yan yüzgeçleri kesilir. Daha sonra gövde yan yüzgeçler hizasından ve kuyruğun 10 cm üstünden kesilir. Kesilen parçalar atılır. Balığın iç organları temizlendikten sonra 2-3 parmak genişliğinde parçalara bölünür. Parçalar su ile iyice yıkanır, kemikler etrafında kalan kan pıhtıları temizlenir, omurilik bir çöple temizlenip boşaltılır yıkanır. Kanın tamamen gitmesi için bir müddet soğuk suda bekletilebilir. Son olarak suyu süzülmek üzere süzgece alınır, serin bir yerde 4 - 5 saat bekletilir. Bu kadar uğraşmak istemeyenler olursa kemiksiz fileto kesilerek de kullanabilir. Bundan sonra 3 - 5 litrelik bir kabın dibine kalın yağlı kağıt döşenerek üzerine kalın kaya tuzu serpilir, bunun üzerine konan balık parçalarının üzerine örtecek kadar tuz konarak tekrar bir sıra dizilir. İstif sıkı olmalıdır. En üste tekrar kağıt konur onun üstüne de bir tahta parçası kapatılarak en üste 2 - 2,5 kiloluk bir ağırlık konur. 8 - 10 gün sonra lakerdanız hazırdır. Ortam sıcak ise teneke buzdolabında muhafaza edilmelidir. Balık bu şekilde uzun süre saklanacak ise her 15 günde bir salamura yenilenmelidir. Böylece ağır balık kokusunun lakerdaya sinmesi önlenir. Ancak lakerda fazla uzun süre kalacak olursa fazla tuzlu bir hal alır.Yenecek kadarı tenekeden alınarak 4 - 5 saat yıkanıp suyu giderilir, üzerine yağ ve limon gezdirilerek yenir.
HAMSİ TUZLAMA
Hamsi Tuzlama Kış aylarında özellikle Karadeniz bölgesinde hamsinin bol çıktığı dönemlerde yöre halkı tarafından yapılır. Hamsilerin başları koparılıp içleri temzilenerek yıkanır ve suyu süzdürülür. Daha sonra düzgün sıralarla her kat arasına kalın kaya tuzu sererek istiflenerek veya istifsiz olarak tuzlanır. Bu şekilde balık aylarca saklanabilir. İstendiği zaman çıkartıp sık sık suyunu değiştirmek kaydı ile suda bekletilerek tuzunun gitmesi sağlanır. Bu balıkla çeşitli hamsi yemekleri yapılabilir.
EV TUZLAMASI (TURŞU)
Ev Tuzlaması (Turşu Balığı) Uskumru balığından yapılır. Yapılışı hemen hemen tüm tuzlu balık işlemleri gibidir. Balıklar göğüs yüzgeçleri hizasından ve kuyruğun 2 cm yukarısından kesilir, kesilen kısımlar atılır. Karnı yarılarak içi temizlenir. Bu temizleme özellikle çok iyi olmalı sırt kemiği ve karın bölgesinde kan pıhtısı kalmaması için akar su altında veya su dolu bir kapta balıklar iyice yıkanıp; soğuk su dolu bir kapta sık sık su değiştirmek sureti ile iyice yıkanır. Yıkanan balıklar suyu süzülmek üzere kevgire alınarak 4 - 5 saat serin bir yerde bekletilir. Daha sonra aynı lakerdada olduğu gibi bir kaba dizilirler ve üstlerine yine ağırlık konur. Bir ay kadar sonra ev tuzlaması hazırdır. Yenecek kadar balık alınarak tuzu gidene kadar iyice yıkanır, filetosu kesilerek çıkartılır ve üzerine sıvı yağ, limon gezdirilerek yenir.
ÇİROZ
Çiroz Uskumru, nisan ve mayıs aylarında yağını kaybettiği için kurutmak için uygundur. Son yıllarda uskumru çıkmadığı için istavritle de çiroz yapılabilir.100 -120 kadar balık iyice yıkanıp temizlendikten sonra çukur bir kabın içinde 400 gr. kadar mutfak tuzu ile iyice karıştırıldıktan sonra 12 saat kadar bu şekilde beklenir. Daha sonra yıkanan balıklar kafaları kopartılmadan, karnı yarılmadan iç organları ve solungaçları yaka tarafından çekilip çıkartılarak içi temizlenir. Kan ve pıhtı kalmaması için içleri iyice yıkanır. Kuyruklarından ikişerli veya üçerli gruplar halinde güneş gören hafif rüzgar alan bir yere asılırlar. Balıklar bir hafta içinde kuruyarak çiroz olur. Bu süre içinde yağmur ve sineklerden korumak gerekir ancak tozdan korumak pek mümkün olmayacaktır.Hazır olan çirozlar tozunun gitmesi için akan su altında yıkanır ve ateşte her iki tarafı pişirilir. Yıkanarak rutubet almış almış balıklar yanmadan yavaş yavaş gayet iyi pişerler. Pişirilen balıklara tercihen bir tülbent içinde sırt taraflarından vurularak yumuşatılır, kılçıklı karın kısmıı ve kabuklaşmış derisi çıkartılıp atılır. Ufak parçalara ayrılan etler çukur bir kab içine alınarak musluk altında suyu sıkılarak birkaç kez yıkanır. Böylece son kalan kir ve tuzlar da atılmış olur. Didiklenen etler servis tabağına alınarak üzerine zeytinyağı dökülür ve dereotu serpilir, yarım saat kadar beklenir. Son olarak sirke veya istenirse limon sıkılarak servis yapılır. Önceden zeytinyağını emen belık yumuşayarak lezzet kazanır. Buna çiroz salatası denir.
alıntı: sofram yemek kitabı/resimler :yeniyemektarifi.com
Deniz derindir durulmaz,dostluk ebedidir unutulmaz….
