28-02-2006, 11:16
Bir yaz sabahı tandırda pişirilmiş tuzlu balık kokusuyla açtım gözlerimi. Bir anda tandırın başında buldum kendimi. Buram buram kokan taze lavaş ekmek ve tuzlu balık hazırdı.
“ Sahi anneciğim nasıl hazırlanır tuzlu balık?” diye sordum. O da “Öyle anlatmakla olmaz bu işler” deyiverdi. “Zaten kışlık balığımız da bitti. Git biraz balık getir. Hem nasıl yapıldığını göstereyim hem de kışlık balığımızı tutalım…”
Biz bunların hesabını yaparken kendimizi bir anda Sor Çeminin( çayının) inci gibi parlayıp Van Gölüne dökülen sularında buluverdik. Elimizde ince oltalar, Van Gölünün içinde kıpır kıpır oynayan balıkların oltamıza takılmasını bekliyoruz. Güzelim balıklar hem tatlı suda hem sodalı suda yaşama özelliğine sahipler. Yumurtalarını bırakma dönemlerinde tatlı suda diğer zamanlarda ise Van Gölünün sodalı sularında…Ne güzel bir yaratılış, sadece bu balıklara has….
Dalgın dalgın bunları düşünürken, balık avının ustaları çemin ağzına germişlerdi torlarını. Bir anda derin bir sessizlik... Herkes bir kedinin avını beklemesi gibi dört gözle ağa bakıyor. Balıkçılardan biri elinde bir sopa çemin içinden göle doğru suya vura vura geliyor. Maksat balıkları ağa toplamak.Ağ yavaş yavaş kıyıya doğru çekiliyor. Balıklar ağın torbasına girmiş olmalı. Nihayet balıklar kıyıda göründü.Bir anda bir curcuna… Herkes az da olsa nasiplendi.
Balıkları alarak eve doğru yola çıktık. Getirdiğimiz balığın bir kısmını körletme yaparak hemen kızartıp yedik. Geri kalanlar kışlık balık olacaklar.
Balıklar öncelikle güzelce yıkandı. Daha sonra yüzgeç kısmından ince bir ağaç parçasıyla delik açılarak acı kısmı alındı. Balıklar tekrar yıkanarak ağaç çubuklarından örülmüş selelerde süzülmeye bırakıldı. İsteyen balıkların kafasını ayırarak tuzlayabilirmiş. Fakat biz bütün olarak tuzlamak istiyoruz.
Süzülen balıkların iki yüzünü iri tuzla tuzladıktan sonra hazırlanan sandıklara dizmeye başladık. Sandığın en altına bir gazete serdik, üstüne bir miktar tuz. Tuzladığımız balıkları bir sıra dizdikten sonra üzerlerine tekrardan bir miktar tuz. Bir sıra balık, bir sıra tuz… En son olarak da balıkların üstüne yarpuz adını verdiğimiz otun yapraklarını dizdik. Bundan kasıt sineklerin balığın üzerine konmasını önlemek. Daha sonra balıkları bastığımız sandıkları evin bodrum kısmında serin bir yere yerleştirdik. Evet, kışlık balığımız hazır.
Van balığı, namı diyer inci kefali… İnci gibi parlayan gölün inci gibi değerli balığı… Ne yazık ki ne senin ne de içinde yaşadığın Van Gölünün kıymetini biliyoruz. Bilinçsizce bir lezzeti, bir kültürü ve bir tabiat harikasını yok ediyoruz.
ALINTIDIR Kabi Arkadaşımıza teşekkürler...
