Mİsİna(a-z)

[Bahadır Sarıca]

Balık avının ve dolayısıyla biz amatör balıkçıların en önemli malzemelerinden birisi misinadır. Balıkçının, balıkla direk bağlantısını sağlayan, balığın vuruşunu parmaklarımızın ucunda(veya kamışın ucunda) hissettiren ve yakalanışıyla da balıkçıda adrenalin patlamasına sebep olan balıkçılığın temel malzemesi misina…
İyi bir av yapabilmenin şartlarının oluşumu için birçok koşulun yerine gelmesi gereklidir. Bu koşullardan biri de misinamızın seçimidir. Uygun misinanın seçimi, balık avındaki şansımızı ve keyfimizi artırır. Üreticiler çeşitli özellikler tasarlayarak misinaların geliştirilmesine katkı sağlamaktadırlar. Her konuda olduğu gibi öncelikle misinayı teknik yönleriyle incelememiz gerektiğine inanıyorum. Misina nedir, yapısı nasıldır, tipleri nelerdir, bu tiplerin seçim şartları nelere bağlıdır?... Bu ve bunun gibi soruları arttırmak mümkün. O zaman başlayalım.
Misinaları birçok özelliklerine göre inceleyebiliriz.

YAPISAL OLARAK MİSİNALAR
Yapısal olarak misinalar üç çeşittir.
 Monoflament( Yekpare/Tek parça flamanlı(lifli) ) misinalar
 Polymer-copolymer( birleşik, çoklu polimer ) misinalar
 Örgü ipleri



Monofilament(tek parça lifli) misinalar yıllardan beri kullanılagelen artık klasikleşmiş olan tiplerdir. Naylon ve benzeri karbon zinciri tabanlı maddelerden üretilirler. Naylon liflerden oluşurlar. En önemli özellikleri esneklikleridir. Bu esneklik ava göre olumlu veya olumsuz olabilir. Balığın dip yapması veya su üstünde hareketlendiği anlarda esneme özelliği ile ek zaman kazanarak bu arada kalama&kamış düzeltmelerinizi yapabilirsiniz. Nispeten ucuzdurlar. Monofilament misinaların en zayıf tarafı düğümlere dayanıksız olmasıdır. Bu yüzden bağlantı noktalarında misinayı zedelememek önemlidir. Bir diğer kötü diyebileceğimiz tarafı ise, ultraviyole(UV-mor ötesi) ışığa çok hassas olmalarıdır. UV ışık, naylon bazlı olan bu misinaların yapısını bozar. Saydamlıkları yavaşça kaybolurken çok kırılgan ve gevrek bir hal alırlar. Bu yüzden mümkün olduğunca güneş altında tutmamak gerekir. Yeri gelmişken şunu da belirtmek gerekir ki; bütün misinalar az veya çok UV ışınlarından etkilenir, burada anlatılmak istenen diğer tiplere göre daha fazla etkilenmesidir.



Polymer-copolymer'Poli' latince bir sözcük olup çok sayıda anlamına gelir. Polymer, monomer denilen ufak moleküllerin birbirine kovalent bağ ile bağlanarak oluşturdukları büyük bir moleküldür. Polimerler yapılarına göre sınıflandırılabilirler. Bir polimer tekbir monomer biriminin tekrarlanmasından oluşuyorsa buna 'homopolimer'denir. Örnek olarak, etilenden elde edilen polietilen ve strenden elde edilen polistren verilebilir.
Eğer polimer molekülü iki farlı monomerin birleşmesinden oluşuyorsa buna 'kopolimer'denir. Camlaşma sıcaklığının üstündeki sıcaklıklara ısıtıldıklarında yumuşayabilirler ve işlenebilir özelliğe sahiptirler. Soğutuldukları zaman ise istenilen şekilde sertleşirler. Fakat ısıtıldıkları zaman tekrar yumuşarlar ve eğer istenirse tekrar şekillendirilebilirler. Böylece defalarca şekillendirilebilirler.
Fluorocarbon misinalar karbona bağlanmış flüorin polimerinden (polymer of fluorine bonded to carbon) yapılırlar. Teknolojinin ilerlemesine paralel olarak kimya sektöründeki gelişmeyle Japonya’daki bir kimya firması tarafından bulunmuştur. Fluorocarbon misina klasik monoflament naylon misinalara alternatif olarak geliştirilip piyasaya sürülmüştür. En önemli özeliği ise su tutmayan yüzeyidir, suyu emmez üzerinde mikro çatlaklar oluşmaz. Bu sayede güneş ışınlarının misina üzerinde kırılmasını engellemektedir. Bunu sağlayan karbondur ve böylece balığın misinayı görmesine de mani olmaktadır. Balık camiasında görünmez misina olarak ünlenmişlerdir. Işığın kırılma indisleri; suyun 1.33, carbon misinanın 1.37-1.42, naylon misinaların 1.52-1.62 dir. Bilhassa ürkek ve yalnız gezen balıklar için ideal misinalardır. Esneklikleri düşüktür. Monofilament naylon misinalar %25-30 esneme payına sahipken, fluorocarbonlar ancak %10 gibi esnekliğe sahiptirler. Örgü misinalarda ise bu oran %2-3 civarındadır. Fluorocarbonların kullanma aşamasında çok önemli bir nokta da düğümdür. Bu misinalara kuru iken düğüm atıldığında kopma mukavemeti çok düşer. Takım bağlarken misinayı ıslatmanız ve ıslak misinaya düğüm atmanız önerilir. Aksi durumda av sırasında takımın kopma olasılığını yükseltmiş olursunuz. Dayanıklıkları ise sıradan monofilamentlere göre daha yüksektir. Yoğunlukları (=ağırlığı) (Hacim / kütle yoğunluğu 1.6 dır.) sudan yüksektir. Bu da suda batmasını hızlandırır ve kurşunun daha efektif olmasını sağlar. Hafızası çok zayıftır. Fiyatları ise biraz daha yüksektir.
Fluorocarbon misinaların da çeşitleri vardır. Fiyat seçenekleri arttırmak için üreticiler bir kısım misinanın üstünü fluorocarbon kaplama olarak imal ederken, bazıları tamamen fluorocarbondan imal etmişlerdir. Kaplama olanlar genelde "%60 fluorocarbon" gibi etiketlerle satılırken, tam fluorocarbonlar "%100 fluorocarbon" diye satılır. Kaplama fluorocarbonların bir süre kullanımdan sonra, üzerindeki kaplamanın aşınmasıyla püsküllenerek özelliğini kaybettiğini söylemekte fayda vardır. Satın alırken bunlara dikkat edilmelidir.
Misinanın fluorocarbon olup olmadığını anlamak için bir yöntem de ucunun yakılmasıdır. Yakılan uç carbondan dolayı siyahlaşacaktır. Eğer siyahlaşmayıp beyaz kalıyorsa naylondur yani monoflamenttir.
Fluorocarbon misinaların yukarıda da belirtillen artıları ve eksileri vardır. İşte bu noktada, fluorocarbon misinanın artılarını, klasik misinaların artıları ile birleştirmek üzere, hybrid(melez) misinalar üretilmiştir. Yo-zuri hybrid en güzel örnektir. Detayları sitesinden incelenebilir.(http://www.yo-zuri.com/Products/ProdLine/Hybrid.htm)



Örgü olta ipleri çoklu filamentlerden(liflerden) oluşurlar. Örülerek ipek, pamuk, naylon, polyethylene fiberden imal edilip, teflon ve vinil kaplama ile takviye edilmişlerdir. Kaplamanın amacı aşınmayı en aza indirerek püsküllenmeyi önlemektir. Ayrıca görünmezliği sağlamak için de kaplama tercih edilmiş olanları da mevcuttur. Genelde büyük avlarda tercih edilirler. UHMW-PE’nin (ultra high molecular weight Polyethylene-ultra yüksek moleküler ağırlıklı PE) farklı üretim tekniklerine göre, farklı niteliklerde ve kalitede modelleri vardır. UHMW-PE türlerine örnek olarak dyneema ve Honeywell'in ürettiği spectra verilebilir. Dyneema misinalar Japonya’da geliştirilmiş olup çok sağlam dağcı halatları, paraşüt ipleri, kurşun geçirmez elbiseler gibi işlerde kullanılırlar. Dyneema’nın bazı türlerinden de son derece kaliteli misinalar üretilebilir. Bu noktada piyasada standart dyneema veya kevlar lifleriyle micro dyneema’dan (dyneema’nın misina için en elverişli olan türü) üretilmiş misinalar bulunabilir. Hepside son derece sağlamdır. Dyneema lifleri örgü veya fused şeklinde bir araya getirilebilir. Dyneema/Micro Dyneema tabanlı fused misinalar hafızasız olmakla, hiç bir şekilde esnememeleriyle bilinirler.
Dyneema yük dayanımından önce sağlamlığı ile öne çıkar. Sıradan balıkların bu misinayı dişleriyle kesmesi pek mümkün değildir.
Daha çok örgü şeklinde kullanılan standart dyneema’lar ise daha sağlam olmalarına karşın çok yumuşak olmalarıyla öne çıkarlar. Yumuşak olmak, atarken, toplarken vs. daha fazla dikkat gerektirir. Çok kolay düğüm olabilirler. Ama esneyip hafıza sahibi olmadıkları için biraz uğraşıp düğümler açılabilir. Dyneema grimsi beyaz bir renge sahiptir. Buda suda kolay görünmesine sebep olur. Bu yüzden fosforlu yeşil, gri, pembe gibi renklere boyanırlar. Ama dyneema boyayı pek iyi tutmaz ve bir süre sonra kendi rengine döner. Kaliteli dyneema misinaları diğerlerinden ayıran etkenlerden biride bu renk tutma özelliğidir.
Bu küçük çaplı ipler kuvveti iyileştirir ve hassasiyeti muhafaza eder. Örneğin, bir 15 pound test örgü ip ile 6 pound test monofilament bir misina aynı çaptadır. Sentetik lifler örgü ipin inceliğini muhafaza ederken kuvveti artırmak için örülür. Örgülü ipler ile çok problem yaşandığı genel kanıdır. Fakat bunları kolayca bertaraf etmek mümkündür. Örneğin ipin kancadan kurtulmasını önlemek için üretici firmanın tavsiye ettiği düğüm türü kullanılmalıdır. Bu iplerin çoğu yumuşaktır bu yüzden özellikle spinning makaralar ile atılması daha zor olabilir. Temel çıkış noktası uzun mesafe atışları için olan örgü iplerinin esneklikleri çok düşüktür.
2006 yılında Berkley firması fluorocarbon ile örgü misinanın birlikte kullanımı sonucu “fireline crystal” misinayı piyasaya çıkardı. Örgü misinanın sağlamlığında ve fluorocarbon misinanın görünmezliğinde olan bu misina Avrupa’da 2006 yapılan EFTTEX (European Fishing Tackle Trade Association – Exhibitor) balık malzemeleri fuarında en iyi balık avı malzemesi seçildi.

[Bahadır Sarıca]

Yeri gelmişken birazda EFTTA’dan bahsetmek gerekir.1981’de Londra’da kurulan EFTTA(European Fishing Tackle Trade Association- Avrupa Eğlence ve Amatör Balıkçılık Malzemeleri İmalatçıları ve Satıcıları Derneği) balıkçılık sektörünün en önemli kurumlarından birisidir. Üyeleri dünyanın ve Avrupa’nın en tanınmış markalarından oluşuyor. Eftta’nın web sitesinde test edip onay verdiği misinaları inceleyebilirsiniz. http://www.eftta.com sitesinde “Line Testing” başlığı altında bazı bilgiler mevcut.
Misina üzerinde bulunan etiketlerdeki değerlerle gerçek değerlerin uyumluluğunu kontrol ederek doğru verilere sahip misinalara onay ve bir sertifika veriyor. Bu onayı alan misina üreticisi, “EFTTA onaylıdır”logosunu ürünleri üzerinde kullanma hakkına sahip oluyor. Testler ISO 2062 standartına (veya DIN EN ISO 2062) uygun olarak yapılıyor.

Eftta’nın onaylı laboratuvarında aşağıda belirtilen ilginç sonuçlara ulaşılmış;

 11% tested achieved or were better than their stated breaking strength- Test edilen misinaların %11’i verilen kopma kuvveti değerlerine ulaştığı veya bu değerlerin üzerine çıktığı!!!

 5% tested had more than 50% less breaking strength than declared -Test edilen misinaların %5’i bildirilen kopma kuvvetinin %50’sinden daha az değere sahip!!!

 36% tested had between 30% - 50% less breaking strength than declared -Test edilen misinaların %36’sı deklare edilen kopma kuvvetinin %30 - %50’si kadar daha düşük bir kuvvete sahip!!!

 26% tested had between 20% - 30% less breaking strength than declared -Test edilen misinaların %26’sı deklare edilen kopma kuvvetinin %20 - %30’u kadar daha düşük bir kuvvete sahip!!!

 22% tested had up to 20% less breaking strength than declared -Test edilen misinaların %22’si deklare edilen kopma kuvvetinin %20’si den daha düşük bir kuvvete sahip!!!

 83% of the lines tested had all samples below their stated breaking strength -Test edilen misinaların %83’ünün tüm örneklerinin gerçek kuvveti bildirilen kopma kuvvetinin altında !!!

 9% of the lines tested had some of the samples below their stated breaking strength -Test edilen misinaların %9’unun bazı örneklerinin gerçek kuvveti bildirilen kopma kuvvetinin altında !!!

 8% of the lines tested had samples that achieved their stated breaking strength -Test edilen misinaların %8’inin tüm numunelerinin gerçek mukavemeti deklare edilen kopma mukavemetine eşit veya üzerinde !!!

Yukarıda verilen sonuçlar(ki bunlar test için kendine güvenen firmalardır) misinalar açısından kaygı verici gözükmektedir. Bu yüzden misinaların üzerinde her yazan değer pek geçerli olmayabilir. Sizin tecrübelerinizle de bütünleşmesi önemlidir.

TEKNİK DEĞERLER OLARAK MİSİNALARIN İNCELENMESİ
Günümüzün misinaları, avcının balığı oltanın ucunda hissetmesini mümkün kılmak için bir hassasiyet dengesi, balığın ilk vuruşunu soğurmak(absorbe etmek) için darbe dayanımı, kolayca kopmadan balığı oltanın ucunda tutabilmek için kontrollü bir esneme ve olta atımı ile çekimini iyileştirmek için uygun bir sertlik gibi noktaları bir arada buluşturmaya çalışmaktadır.
Bu gibi özellikleri açısından misinalara bakıldığında;

Çap(Diameter)
Türkiye'de misinalar 10-20-30 numara gibi, çaplarına göre(0,10-0,20-0,30mm) tanımlanır. Bazı ülkelerde de misinanın çapı yerine kopma test kuvveti değeri yazılır. 3,480kg. veya 8,230kg. gibi. İngiliz birim sisteminde libre veya pound yazılır. (1 libre(Pound) = 453,60 gr.) En iyisi her ikisinin birlikte verilmesidir. Örnek olarak elimde mevcut olan Ghost marka fluorocarbon misinanın değerlerini veriyorum.

Bu misinanın test edilen kopma kuvvetini/dayanımını belirler. Çap ayrıca bir misinanın dayanıklılığını da artırır. Bu sayı kısaca, misinanın dayanıklılığının ya da ağırlık testinin, misina kopmadan önce belirtilen ağırlığı taşıyacak şekilde tasarlandığı anlamına gelir. Yeni başlayan oltacılar, yakalamak istedikleri balığın ölçülerini karşılayan bir misina almalıdırlar. Emin olamıyorsanız, daha ağır bir misina alın. Daha tecrübeli oltacılar, bir balığı kıyıya çıkarmanın mücadelesini artırmak için en hafif misinayı kullanmayı tercih eder. Bazı firmalar, kuvvetli ve dayanıklı misinaları daha küçük çaplar ile sunmaktadır. Bunun sebebi, misinanın inceldikçe daha da hassas olmasıdır. Hassasiyet, balığın olta ya da yeminizden ısırıklar almasını hissetmenize yardımcı olur.
Çap ayrıca kullandığınız makarının türü üzerinde de rol oynar. Küçük çaplar ve düşük pound testli misinalar spinning makaralar için daha uygundur. Tuzlu su balıkçılığı için 10 pound test ve daha ağır misinalar baitcasting (çıkrık) makaralar ile birlikte çok iyi çalışmaktadır.

Aşınma(yıpranma) dayanımı(Abrasion Resistance)
Misinalar sert koşullara maruz kalırlar. Kayalar, ağaç kökleri ve su. Bunlar misinaların neden aşınmaya dayanıklı olarak üretildiklerinin sebebidir. Sürtünmeye, çentiklere ve sürekli atıp-çekmeden kaynaklanan aşınma ile zedelenmelere dayanabilen bir misina olmalıdır. Artık monofilamentler bile uç noktalardaki balık avı şartlarında aşınma dayanımını iyileştirmek için özel tasarımlarla gelmektedir.

Darbe dayanımı(sağlamlık) (Strength)
Misinanızın alacağı darbelerde(balığı tasmalama anı, çekiş sırasında) avınızın çeşitine, büyüklüğüne göre misina darbe dayanımı önem kazanır.

Renk
Bazen misinanızı görmeniz gerekir. Bazen de balığın misinayı görmesini istemezsiniz. Sonuç olarak, bu amaçlardan birini elde eden misinayı alabilirsiniz.

Görünürlük(Visibility)
Bu bazı avlar için büyük bir artıdır. Özellikle de berrak su ve ustalık isteyen balık avlarında. Fluorocarbon misina suyun kırılma indisine en yakın olan çeşittir. Bu sayede, su altında hemen hemen görünmez olur fakat yüzeyde görülebilir.

Mor ötesi ışık dayanıklılığı (UV Resistance)
Güneşin mor ötesi ışınları misinayı etkilemez. Bu sayede misina daha uzun ömürlü olur.Misinanızın yapısını korur.

Hassasiyet (Sensitivity)
Yapılacak avın durumuna göre veya yapmayı hedeflediğiniz balıkçılığın(amötör,sportif) çeşitine göre seçimde esas olacak bir özelliktir. Çoğu balıkçı balığı parmaklarının ucundaymışçasına hissetmek ister.

Atış mesafesi (Casting Distance)
Yapılacak avda(örneğin at-çek avında) hedef uzaklığınız nedir.Uzun mesafeli atışlarda önemi artar.

Düşük hafıza (Low memory)
Misinalarda hafıza, misinanızın bir önceki hareketi ne kadar tuttuğu ile ilgilidir. Düşük hafızalı bir misina kıvrılmalar ve bükülmeler sonucu eski haline dönebilecek, son şeklini korumayacaktır. Hafızası yüksek misinalar ki kullanılan çoğu misina yüksek hafızalıdır, önceki hareketini korurlar. Misinanızın yüksek hafıza seviyesi, özellikle tekneden el oltası ile yani kamışsız avlananlar için, özellikle rüzgârlı havalarda çeşitli zorluklara yol açar.


SONUÇ;
Misinaların bu gibi özelliklerini açıkladıktan sonra misina seçimi konusunda sanırım en temel söylem birliğine varmışızdır. Artık aşağıdaki türde yazılar veya söylemelerle karşılaşmayacağımızı umuyorum
Monoflament misina daha iyidir veya kötüdür.
En iyisi %100 fluorocarbon misinadır.
Örgü misinadan başka kullanmam.
Bu tür söylemlerin, avınızda nasıl bir misinaya ihtiyacınız olduğunu belirlemeden hiçbir anlamı yoktur. Bir misina ile her türlü balık yakalanmaz. Yeri gelir monoflamente, yeri gelir fluoracarbona, yeri gelir örgüye ihtiyaç duyabilirsiniz. Veya bunların birleşimlerini(kombinasyonlarını) kullanmanız gerekebilir. Avlağınız, hedef balığınızın özellikleri, hatta av zamanınız nedir? Ağır balık mı, dişli, yırtıcı, hareketli ve mücadeleci bir balık mı ya da çok mücadele etmeyen bir balık mı? Asıl olan nerede, nasıl, neden sorularının yanıtlarının doğru verilmesidir. Yani “amaca uygun” seçim yapılmasıdır.

Tüm dostlara büyük balıklı ve keyifli avlar dilerim.
Selamlarımla.


Alıntılar: Kapt. Nasuhi Albulak yazıları, Hidrobiyolog Levent Artüz yazıları
Yabancı siteler; How to select fishing line right for the situation (www.fishingonly.com), European Fishing Tackle Trade Association (www.eftta.com), How to Choose Fishing Line(http://www.ehow.com), http://www.yo-zuri.com

[Bahadır Sarıca]

...................

[araphüso26]

çok güzel bilgiler bahadırım.. çoğumuzun mutlaka işine yarayacaktır..Bence en iyi misina içine sinerek güvenerek oltana taktığın misinadır...ben sözde kaliteli markalı misinaları denedim (efttada denemelerinde yazmış zaten)hepsi çıt çıt kopup gidiyordu.. tabiki yatak mal olma ihtimalide yüksek... herhalde misinaların üstünede son kullanma tarihi yazılmalı diye düşünüyorum

[HIDIR]

paylaşım için teşekkürler

[Lakerda]

Paylaşım için teşekkürler Bahadır bey.Kullandığımız veya kullanacağımız misinaların fiziksel ve kimyasal özellikleri hakkında biraz daha fikir sahibi olduk..

[u_boy]

Çok güzel bir çalışma olmuş Bahadır abi.Doğru bilipte yanlış bildiğim o kadar çok şey varmış ki Çok doğru bir söz ''Amaca uygun olan''
O zaman abi anladığım kadarıyla biraz derinlemesine inersek ;her balık için (neyi avlayacaksak) ayrı bir olta takımı,iğne,kurşun,makine,yem(sahte yem) vs. gerekiyor.
Birde abi ince misina kullanmak gerçekten ustalık isteyen bir durum ve görünmezlik açısından tercih edilen sanırım.

[orhanekmekci]

Bilgiler için teşekkürler Bahadır

[turna]

Çok güzel çalışma,ellerinize sağlık.

[MaVrUşGiL]

Bahadır abi, bilgilendirme için teşekkürler faydalı olacağından eminim.